Özel Yetenek sınavlarına girmek isteyen öğrenciler nasıl bir yol izlemelidir?

Özel Yetenek sınavlarına girmek isteyen öğrenciler nasıl bir yol izlemelidir?



Nurşen GÖRŞEN










Hedefiniz Güzel Sanatlar lise veya fakültelerinin sanat ya da tasarım bölümlerine girmek veya Resim Eğitmeni olmak ise; ciddi bir çalışma içerisinde olmanız gerekiyor, mutlaka bir kurs alıyor olmalısınız. Çünkü sınavlar çok aşamalı ve yeteneğinizin yanı sıra teknik bilginizin de olması gerekiyor. Güzel Sanatlar Üniversite sınavlarına hazırlanmak isteyen düz, Anadolu veya meslek lisesi son sınıfta okuyan ya da mezun olan sanatçı adayı gençler şunu unutmamalıdır; Türkiye’nin birçok kentinde bulunan Güzel Sanatlar Lisesinde resim tekniği bilgilerini alarak mezun olan gençlerle birlikte sınava gireceksiniz. Ekim’in 15’inden itibaren size özel hazırlanan 9 aylık bir programla, sınav tarihine kadar kalemi elinizden bırakmadan; Temel çizim-desen, görsel algı-görüş geliştirme, anatomi, sanat tarihi, perspektif, imgesel tasarım olarak altı farklı dersi uygulamalı alarak ve atölye içinde yapılan sınavlarla kendinizi ölçüp, değerlendirerek yetenek sınavına hazır hale gelebilirsiniz. Sınavlar genellikle Ağustos ayı sonu ile Eylül ayı içerisinde yapılır. Her üniversite kendi bünyesinde ve değişik tarihlerde sınav yapar. Güzel Sanatlar Lisesi son sınıfta okuyan öğrencilerde, kurslardan yararlanıp, daha güçlenerek yetenek sınavlarına hazırlanabilirler.






İç mimarlık, Fotoğraf, Endüstri ürünleri tasarımı, Grafik, Resim, Geleneksel Türk El Sanatları, Seramik, Heykel, Sahne Dekor, Çizgi Film (Animasyon), Tekstil, Birleşik Sanatlar, Sanat Yönetmenliği, İletişim Sanatları, Baskı Sanatları, Sanat-Tasarım, Plastik Sanatlar, Resim Öğretmenliği gibi birçok bölümün yetenek sınavlarına girebilmek için öncelikle; seçilen okulun belirlediği baraj puanını ÖSS’den almış olmaları gerekir. ÖSS ve YGS için hafta içi dershaneye devam eden üniversite adayları, hafta sonları güzel sanatlara hazırlık programına katılarak geleceklerini garanti altına alabilirler. Yetenek sınavına kadar olan süre içinde yoğunlaştırılmış, atölye içi yapılan sınavlarla desteklenen 9 aylık Kurs programının gereklerini yerine getiren, devam problemi yaşamayan öğrenciler için başarı kaçınılmazdır. Çok çalışan, doğru görüş geliştiren kazanır. Ayrıca aldıkları kurs eğitimiyle, kazandıkları üniversitenin birinci sınıftaki birçok dersinde kendilerinin ileri seviyede olduklarını yaşayarak görürler.






* Güzel Sanatlar Lisesi sınavlarına İlköğretim Okullarının 8.sınıfını bitiren öğrenciler başvurabilirler.


1. İlköğretim okulunu o yıl bitirenlerden;


a) Diploma notu en az 3.00,


b) Girecekleri alanla ilgili dersin, 4'üncü, 5'inci, 6'ncı, 7'nci ve 8'inci sınıflarına ait yıl sonu notlarının aritmetik ortalaması en az 4.00, olan öğrenciler sınava girmek üzere tercih ettikleri okula form dilekçe ile başvurabilirler.






7 ve 8. sınıfta okuyan öğrenciler, kurslara devam ederek yetenek sınavına hazırlanabilirler. Sınavlar genellikle Ağustos ayında 2 aşamalı olarak yapılmaktadır. MEB sınav takvimini ders yılı bitmeden duyurmakta ve sınav tarihleri Güzel Sanatlar Liselerinin Internet sitelerinde de yer almaktadır.






Yetenek sınavı ile öğrencinin algı ve görsel yeteneği test edilir. Bu amaçla her üniversite, her yıl farklı yöntem uygular. Örneğin Mimar Sinan Üniversitesi’nin geçen yıl gerçekleştirdiği sınavı iki aşamalıydı. Birinci aşama desen sınavında bir model veya objeye bakılarak resmedilmesi istemişti. Sandalyede oturan bir insan veya sehpa üzerindeki bir balık.. 2011 yılında birinci aşamada 50x70 kağıda, 3 saatlik süreçte bitecek imgesel çizim istenmiştir: ”Parkta bir bankta oturan şapkalı bir ihtiyar, geride bir genci hortumla sulayan bahçıvan, gibi.






Birinci aşamayı geçen öğrenciler ikinci aşamada hayalindeki bir imgeyi resmeder. El arabalı bir işçi, çivi çakan bir insan, otobüs durağında bekleşen insanlar örnek gösterilebilir. Mimar Sinan Üniversitesi’nin uyguladığı sınav klasik Özel Yetenek Sınavı olarak adlandırılabilir, bazı üniversiteler daha seçici ve profesyonel bir yöntem uygulamaktadır. Örneğin Başkent Üniversitesi yetenek sınavında görsel zekanın ölçüldüğü test sorularından, bir heykel çizimindeki eksiklerin tamamlanması, sanat tarihinden hayalindeki bir imgenin resmedilmesi istenmiş ve ayrıca mülakat yapılmıştır.






Dokuzeylül Üniversitesi’nin, genelde birinci aşama sınavlarında klasik model çizimi istenir: Örneğin masanın üzerine çıkarılan model çizdirilir. Birinci aşamadan sonra toplam kontenjanın 3-4 katı kadar aday seçilir ve 2. sınava alınır.






2. aşama sınavları tasarım ve sanat olmak üzere ikiye ayrılır:


Tasarım bölümünde dokuz bölüm vardır, öğrenci üçünü seçebilir.


İmgesel sorusu şu şekilde olabilir; mekan cadde, en az 5 figür, seyyar satıcı ve onu kovalayan polis, gibi. 2011 yılı imgesel sorusunda “Vahşetin dramı” adlı romandan özet bir sayfa verilmiştir; “Bir köpek terbiyecisi köpeğini şiddete başvurarak eğitiyor. Köpeğe Baltadan sonra sopa ile vuruyor. Arkada ona bakan 4 figür. Köpek yerde kan içinde…” kompozisyonun 3 saatte bitirilmesi istenmiştir.






Birkaç saat sonra tasarımla ilgili, görsel algıya dayalı bir sınava daha alınırsınız: 1, 2 obje verilir veya hepsi hayalden istenir; cezve, bir su bardağı ve iki kahve fincanını ahşap bir tepsinin içine yerleştirerek çiziniz denebilir.






3. aşamada: 2011 yılında olduğu gibi 2 saatlik sürede; ahşap bir sandalye, plastik çizmenin biri sandalye üzerinde, diğeri yere düşmüş şekilde ve yerde açık bir şemsiye gibi görsel algıya dayalı akıldan çizim istenebilir.






Sanat bölümü resim ve heykel bölümlerinden oluşur. Öğrenci İkisini de seçebilir. (Tasarım bölümleri ile birlikte isteğe bağlı olarak toplam 5 bölüm seçmiş olur.)


Sanat bölümünün 2. aşama sınavının ilki yine model çizimidir. Geçen yıl sınavda gözetilen portreyi ön planda tutmak olduğu için dizden yukarısı çizdirilmişti.






2. sınavda renk Bilgisini sınar: Öğrenci boya seçiminde serbesttir. Pastel, guaj ya da sulu boya kullanabilir. Örneğin geçen yılda olduğu gibi: Masa üstüne yerleştirilmiş; üzerinde yere sarkan yeşil bir örtü olan sandalye, sandalyenin üzerinde basketbol topu, topun önünde turuncu kenarlı püsküllü bir bez, sandalyenin bir yanında büyük pembe bir kova, diğer yanında üstüste iki tuğla, tuğlanın üstünde mavi küçük su kovası, sandalyenin ön tarafında ise plastik gri boru parçası konmuştur. Amaç doku çalışmalarında görsel algıyı, doğru görüşü ve renk bilgisini test etmektir.

Görüldüğü gibi, Güzel Sanatların her bölümü için farklı sınav uygulaması yapılabildiği gibi genelde klasik tarz uygulama sürmektedir. Üniversitelerin 2 yıllık “Fotoğrafçılık” bölümleri için veya bazı üniversitelerin 4 yıl okutulan “Fotoğraf Bölümü” sınavında, çizim istenmez. Fotoğraf görmekle ilgili olduğu için, Akdeniz, Mimar Sinan ve Marmara Üniversiteleri “Fotoğraf ve Klişe” bölümünde okumak isteyen öğrencilerine birinci aşama eleme sınavında çizim ve yetenek sınavını uygular. Teknik ve estetik bilgilerin sınandığı uygulama her yıl farklılaşabilir. Okumayı seçtiğiniz üniversiteye sınav kaydınızı yaptırırken, sizlere verilen kitapçıktan doğru bilgiyi alabilirsiniz. Fotoğraf bölümü’nün sınav uygulamasına girebilmek için; öğrenci öncelikle ÖSS’den, okulun belirlediği baraj puanını almış olması gerekir. Önkayıttan sonra eleme ve seçme sınav sistemi şöyle gerçekleşir;

1. ŞEKİL ALGI TEST SINAVI: 60 dakikada, 80 sorudan oluşan bir şekil algı testi yapılır.






2. aşama ÇEKİM SINAVI: Öğrenci kendisinin getirdiği Analog(filmli) SLR bir makine ile 4 saatlik sürede, jürinin önünde, okulun belirlenen bir bölgesinde çekimlerini yapar. 36lık bir film hakkı vardır. istediği araçları, tripot, reflektör vs. kullanmakta serbesttir. 10 çekimini seçip jüriye sunar. Eğer sunduğu fotoğraflar jüri tarafından beğenilirse 3. aşamaya geçer.






3. aşama MÜLAKAT: Öğrenci sunduğu 10 fotoğrafla jüri karşısına çıkıp fotoğraflarını hangi amaçla ve hangi değerlerde çektiğini, neden o değerleri kullandığını neden ve nasıllarıyla anlatır.






Bazı üniversiteler sanat ve tasarım bölümlerine sınav yapmadan, belirledikleri yüksek ÖSS puanlarıyla öğrenci alır. Öğrenci aldığı kurs eğitiminin faydasını, birinci sınıfta alacağı temel sanat eğitimi derslerinde görür. Kurs almamışlara göre kendisinin ileri seviyede olduğunu yaşayarak anlar.






Desen ve imgesel çalışmalarınızda neye baktığınız (kadrajınız) ve nereden baktığınız önemlidir. Güzel Sanatlar Sınavlarına hazırlanma süreci sonunda, her gördüğünüzü ve düşündüğünüzü çizgi diliyle ifade edecek duruma gelirsiniz. Bu süreçte, doğru görüşünüzü aktaracağınız Desen ve İmgesel tasarımlarınızda görsel ifadenizi geliştirmek için; anatomi ve insan hareketlerini-beden dilini gösteren- canlı model ve obje düzenlemelerini gözlemleyerek çok çalışma yapılır. Ayrıca, girmek istenilen bölümle ilgili portre, film kareleri, çizgi film ve çizgi öykü gibi kaynak kitaplardan yararlanılır.






Canlı model, tors ya da durgun doğa-çeşitli obje çalışmalarında vizörlediğiniz alanı kağıda yerleştirirken ölçü alma işleminizi modelin çevresiyle birlikte, karşılıklı nispetler yaratarak düşünüp, görmeyi öğrenirsiniz. Görünümleri hacim(volüm), perspektif oluşturan tonlamalarıyla ve geometrik formlarıyla algılarsınız. Hızlı eskiz çalışmalarınız; örneğin 5. kat balkonundan düşen bir objeyi yere düşmeden kağıda aktarabildiğiniz kroki-eskiz çizimleriniz, 40 veya 90 dakikalık desen ve imgesel çalışmalarınız sizi hızlandırır ve sınavda verilen konuyu süresinde bitirebilirsiniz.






Renkli çalışmalarda: Karakalem, füzen,çini mürekkep-lavi- kuru veya yağlı pastel, sulu-guaj boya gibi değişik boya tekniklerinden örnekler çalışırken malzemenin olanaklarını öğrenir ve kendinizi en iyi ifade ettiğimiz boyayı seçerek renk ve 3 leke bilginizi pekiştirirsiniz.






Sınavda başarı sağlayabilmek için; başarmaya niyetli-hedefe kilitli olarak Görüş geliştirmelisiniz. Bunun için sınav tarihine kadar kalemi elinizden bırakmadan, kurs süresince verilen ödevleri tam yapmalı, kursu aksatmamalısınız. El, göz ve beyin koordinesi öyle önemlidir ki; kalemi bir gün elinizden bıraktığınızda, çiziminizde iki hafta gerilersiniz. Onun için, torpiliniz yaratıcı algınız, gözünüz ve bileğinizdir. Öğretmen size teknikleri öğretir, yol gösterir ve yönlendirir, başarıyı çok çalışmayla kendiniz yaratırsınız.


-----------------------------------
2011/2012 Güzel Sanatlar Lise ve Fakültelerinin yetenek sınavlarına hazırlık için: Karşıyaka/İzmir -05057592626